e(Lo)waste

LO im. A. Mickiewicza  w projekcie e(Lo)waste

Od kilku lat nieprzerwanie młodzież  piastowskiego liceum uczestniczy w wielu projektach edukacyjnych uatrakcyjniających i uzupełniających w naukę w szkole. Tym razem nauczyciele we współpracy z doradcą metodycznym Mazowieckiego Samorządowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli, podjęli  się akcji promowania troski o nasze środowisko. We współpracy z zespołem specjalistów od edukacji ekologicznej i dydaktyki oraz nauczycieli, przygotowano program edukacyjny nt. baterii i akumulatorów oraz zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego dla szkół licealnych.

Celem projektu jest poszerzenie wiedzy z zakresu budowy baterii i akumulatorów oraz sposobów postępowania z nimi jako odpadami, zdobycie wiedzy na temat korzyści płynących z recyklingu elektroodpadów, zwiększenie świadomości związanej z zagrożeniami dla środowiska oraz zdrowia człowieka wynikającej z niewłaściwego postępowania ze zużytymi bateriami/akumulatorami i elektrośmieciami, a także informowanie o lokalizacji punktów zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego, elektronicznego i baterii dostępnych dla uczestników projektu, poszerzenie wiedzy na temat oznakowania baterii oraz elektroodpadów. Jednym z celów programu jest stworzenie narzędzi wspomagających realizację podstawy programowej dla liceów i rozwijanie umiejętności kluczowych uczniów.

Projekt zakłada holistyczne podejście do realizacji celów w formie zajęć z poszczególnych przedmiotów, ścieżek międzyprzedmiotowych oraz projektów dydaktycznych. W ramach godziny wychowawczej oraz zajęć przedmiotowych np. fizyki, matematyki, języka polskiego, angielskiego czy biologii uczniowie będą realizować różnorodne zadania, których celem będzie zdobycie lub pogłębienie posiadanej wiedzy z zakresu recyklingu baterii, akumulatorów oraz elektroodpadów. Uczniowie podczas zajęć pracować będą metodami aktywnymi umożliwiającymi im rozwój kompetencji kluczowych, wynikających z Zaleceń Rady Europy z dnia 22 maja 2018 r., jak również będą realizować wymagania wynikające z polskiej podstawy programowej. Opracowane scenariusze były tworzone m.in. w oparciu o metodę WebQuest, w której nauczyciel jest mentorem, a nie źródłem wiedzy. To uczeń będzie poszukiwał informacji, eksperymentował, analizował wskazane źródła lub efekty eksperymentów, uczył się właściwej argumentacji, wyciągał wnioski, a efektem jego pracy będzie np. spot, infografika, ankieta, debata, scenariusz gry, przygotowanie panelu dyskusyjnego lub sesji plakatowej. Scenariusze zostały opracowane w taki sposób, aby umożliwić realizację w sposób stacjonarny, zdalny lub hybrydowy. Poszczególne zajęcia oparte są o konkretne wskazania z podstawy programowej dla liceum. Dzięki temu nie są działaniami „dodatkowymi” do programu nauczania, ale są pomocą do realizacji tego materiału, który jest obowiązkowy.

W programie, na razie pod nazwą roboczą e(LO)Waste!, są już przygotowane wszystkie zaplanowane scenariusze zajęć. Ogromne podziękowania należą się też Dyrekcji, Nauczycielom oraz Uczniom Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Piastowie, którzy realizowali w szkolnej praktyce opracowane przez naszych ekspertów scenariusze zajęć, a następnie podzielili się spostrzeżeniami i uwagami na ich temat. Pozwoliło to dopracować przygotowywany materiał tak, aby był jeszcze bardziej dostosowany do potrzeb i realiów szkoły ponadpodstawowej.

Do stworzenia koncepcji programu, zorganizowania zespołu autorów zaproszony został pan Sławek Brzózek, doświadczony ekspert ekologiczny, działający na tym polu od blisko 25 lat, a na czele zespołu autorów stoi Michał Doliński, nauczyciel i doradca metodyczny fizyki i chemii oraz specjalista-dydaktyk w Mazowieckim Samorządowym Centrum Doskonalenia Nauczycieli. Jest to pierwszy w Polsce tak skonstruowany program edukacyjny dla liceów. Wdrożenie programu nastąpi już w nowym roku szkolnym 2021/2022. Jest także interesująca koncepcja rozwinięcia programu, również poza szkołę, co będzie następować w kolejnych edycjach programu.

Tworzenie scenariuszy

Autorzy przygotowali kilkadziesiąt scenariuszy wraz z narzędziami pracy: I blok – baterie i akumulatory,
II blok – elektroodpady. W każdym z bloków, scenariusze można podzielić na trzy grupy: ścieżka edukacyjna, projekty, scenariusz na jedną lekcję.

BLOK I – baterie i akumulatory
Lp.	Grupa	Przedmiot	Temat
1	scenariusz na lekcję	Godzina wychowawcza	Baterie – problem czy wyzwanie? Tworzymy folder informacyjny dla mieszkańców
2	scenariusz na lekcję	Biologia	Wpływ metali ciężkich na organizm człowieka.
3	scenariusz na lekcję	Fizyka	Bateria a akumulator – podobieństwa i różnice.
4	scenariusz na lekcję	J. angielski	How many batteries can we recycle?
5	scenariusz na lekcję	J. polski	Zużyte baterie i akumulatory to nie fraszka.
6	scenariusz na lekcję	Matematyka	Statystycznie o bateriach i akumulatorach.
7	projekt	Biologia	Wpływ rtęci na działanie synapsy chemicznej.
8	projekt	Fizyka	Owocowe baterie.
9	projekt	J. angielski	Why Can’t You Throw Away Batteries?
10	projekt	J. polski	Debata o bateriach oraz akumulatorach i co dalej?
11	projekt	Matematyka	Baterie i akumulatory – prawda ukryta w statystykach.
12	ścieżka	Biologia	Wpływ rtęci na działanie synapsy chemicznej.
13	ścieżka	Fizyka	Energia i sposoby jej gromadzenia. Wielkości fizyczne opisujące baterie i akumulatory.
14	ścieżka	J. angielski	Why are They so Important?
15	ścieżka	J. polski	Reklamą społeczną w niesegregowane baterie i akumulatory.

BLOK II – elektroodpady
Lp.	Grupa	Przedmiot	Temat
1		Godzina wychowawcza	Moja walka z elektrośmieciami.
2	scenariusz na lekcję	Biologia	Wpływ aluminium i mikroplastiku na organizm człowieka.
3	scenariusz na lekcję	Fizyka	Czy mój smartfon, laptop i telewizor to tylko elektrośmieci?
4	scenariusz na lekcję	J. angielski	Today`s electronic gadgets, tomorrow electronic waste.
5	scenariusz na lekcję	J. polski	Co z tymi elektroodpadami?
6	scenariusz na lekcję	Matematyka	Elektroodpady w liczbach.
7	projekt	Biologia	Wpływ aluminium i mikroplastiku na organizm człowieka.
8	projekt	Fizyka	Co – oprócz substancji szkodliwych – jest w moich elektroodpadach?
9	projekt	J. angielski	Where does it all end up?
10	projekt	J. polski	Co tam Panie, w recyklingu… reportaż.
11	projekt	Matematyka	Elektroodpady, czy elektroskarby? – matematyka to rozstrzygnie.
12	ścieżka	Biologia	Wpływ aluminium i mikroplastiku na organizm człowieka.
13	ścieżka	Fizyka	Ranking kosztowności elektrośmieci.
14	ścieżka	Informatyka	Elektroodpady w cyfrowym świecie.
15	ścieżka	J. angielski	Exporting Electronic Waste – Is it worth it?
16	ścieżka	J. polski	Wy, którzy Rzeczpospolitą zamieszkujecie….
17	ścieżka	Matematyka	Elektroodpady – skarby z szuflady.

Testowanie scenariuszy – wyniki ankiet

W marcu tego roku z Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Piastowie otrzymano informację o zrealizowanych scenariuszach oraz przesłano przykładowe efekty pracy uczniów. Z systemu pobrano również wyniki ankiet, które przeprowadzono wśród nauczycieli oraz uczniów. Ogólnie otrzymano 27 ankiet od nauczycieli i 302 ankiety od uczniów. Przetestowano kilkadziesiąt scenariuszy.

Opinie uczniów

Uczeń to główny beneficjent naszego projektu edukacyjnego, zatem jego opinia jest kluczowa. Otrzymano łącznie 302 ankiet uczniowskich. A oto ogólne wyniki dla wszystkich dotychczas zrealizowanych scenariuszy:

Na pytanie: Co najbardziej podobało Ci się w lekcji? Uczniowie najczęściej odpowiadali:

• możliwość dyskusji, rozmowy na interesujący temat,
• eksperymenty
• krzyżówka, quiz,
• pisanie fraszki na temat ekologiczny, parafraza tekstu, kręcenie filmu,
• możliwość dowiedzenia się o szkodliwości,
• praca w grupie.

W pytaniu dotyczącym tego:, Co uczniowie chcieliby zmienić w materiałach dydaktycznych z którymi pracowali?, zdecydowana większość odpowiedziała NIC.

Na podstawie analizy przeprowadzonych podczas pilotażu ankiet, można wyciągnąć ogólny wniosek, że opracowane materiały spełniły ich oczekiwania i bardzo dobrze wypadły w oczach uczniów.

Michał Doliński

Doradca metodyczny MSCDN